Πηγή: TV χωρίς σύνορα
Αλκοόλ και τζόγος, τζόγος και αλκοόλ. Πρόκειται για δραστηριότητες καθ’ όλα νόμιμες, ωστόσο, είναι σε θέση να δημιουργούν εξαρτήσεις και να αποδεικνύονται καταστροφικές για την ανθρώπινη ζωή. Το πρόγραμμα ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ αφορά ακριβώς τις νόμιμες εξαρτήσεις, αφορά συγκεκριμένα ανθρώπους εξαρτημένους από το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια.
«Σε ένα βαθμό η νομιμότητα αυτή δυσκολεύει τα προγράμματα απεξάρτησης με την έννοια ότι είναι ένας επιπλέον παράγοντας που ενισχύει την άμυνα ενός ανθρώπου και την αντίσταση του στο να παραδεχτεί το πρόβλημά του ακριβώς επειδή είναι πολύ εύκολο το να προμηθευτεί κανείς αλκοόλ ή να βρεθεί σε ένα χώρο με τυχερά παιχνίδια. Δεν είναι τόσο καθοριστικό αλλά παίζει ρόλο» εξηγεί στο tvxs, η Θεανώ Καραμέτσου, ψυχολόγος του θεραπευτικού κέντρου ΚΕΘΕΑ – ΑΛΦΑ.
Οι λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους σε διαφορετικά είδη εξαρτήσεων είναι πολλοί και τελείως διαφορετικοί. Είναι όμως και εντελώς προσωπικοί γι’ αυτό και «υπάγονται στη θεραπεία» υποστηρίζει η κ. Καραμέτσου. «Ο καθένας ανακαλύπτει μόνος του τους λόγους που τον οδήγησαν στην εξάρτηση μέσα από τη δική του πορεία στη θεραπεία και φυσικά τη δική του προσωπική διαδρομή στη ζωή».
Οι αριθμοί...
Τα αριθμητικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε σχετική ημερίδα του ΚΕΘΕΑ δείχνουν ότι η κατάχρηση αλκοόλ και η εμμονική ενασχόληση με το τζόγο έχουν ανησυχητικές διαστάσεις στη χώρα μας.
Η πλειοψηφία όσον ζήτησαν τη βοήθεια του ΚΕΘΕΑ-ΑΛΦΑ το 2009 ώστε να απεξαρτηθούν από το τζόγο ήταν άνδρες, ηλικίας 30-49 ετών, οι περισσότεροι έγγαμοι με σταθερή και πλήρη απασχόληση. Το 64,1% ενεπλάκη στην εξάρτηση σε ηλικία από 26 έως 45 ετών. Περίπου ένας στους 4 ξοδεύει από 201 έως 1.000 ευρώ την εβδομάδα σε τυχερά παιχνίδια, με το Τζόκερ και το Λόττο, να έχουν την πρωτοκαθεδρία. Ακολουθούν φυσικά τα στοιχήματα στους αθλητικούς αγώνες και κατόπιν τα Καζίνο, ενώ δεν είναι καθόλου σπάνιο να υπάρχει συνδυασμός τυχερών παιχνιδιών. Τα άτομα που έχουν προβληματική σχέση με το τζόγο αντιμετωπίζουν κατά συνέπεια οικονομικά προβλήματα σε ποσοστό 85,9% και οικογενειακά προβλήματα σε ποσοστό 87,5%. Οι πιθανότητες να οδηγηθούν στην κατάχρηση ουσιών είναι τετραπλάσιες από αυτές που αντιμετωπίζουν οι μη εξαρτημένοι.
Το προφίλ των εξαρτημένων από το αλκοόλ ατόμων που απευθύνθηκαν στο ΚΕΘΕΑ-ΑΛΦΑ αφορά κυρίως άνδρες, ηλικίας 30 έως 50 ετών, έγγαμους, λυκειακής ή πανεπιστημιακής μόρφωσης στην πλειονότητά τους, με πλήρη και σταθερή εργασία. Το 43,8% ξεκίνησε τη χρήση αλκοόλ μεταξύ 19 και 25 ετών, ενώ το 25% μεταξύ 26 και 35 ετών. Οι μισοί από τους εξαρτημένους καταναλώνουν 5 ή ακόμη και 6 ποτά κάθε φορά που κάνουν χρήση αλκοόλ, ενώ το 87,5% δήλωσε ότι πίνει κρυφά.
«Ως προς τους χρήστες αλκοόλ έχουμε μεγαλύτερο ποσοστό στις γυναίκες που προσεγγίζουν το πρόγραμμα. Ως προς το τζόγο το προσεγγίζουν λιγότερες, καθώς το ‘στίγμα’ είναι αρκετά βαρύ ώστε να ζητήσει μια γυναίκα βοήθεια απεξάρτησης. Ως προς τις ηλικίες, οι εξαρτημένοι από τα τυχερά παιχνίδια είναι πιο νεαρής ηλικίας ενώ αναφορικά με το αλκοόλ ο μέσος όρος είναι λίγο μεγαλύτερος. Και στα δυο είδη εξάρτησης πάντως χρειάζεται ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα για να κατασταθεί η εξάρτηση, συνήθως γύρω στα οκτώ ή δέκα χρόνια, διάστημα πολύ μεγαλύτερο από αυτό που χρειάζεται για να καταστεί εξάρτηση από τα ναρκωτικά» διευκρινίζει η κ. Καραμέτσου.
«Νόμιμες εξαρτήσεις»
«Όταν μιλάμε για εξαρτήσεις υπάρχουν αρκετές ομοιότητες είτε μιλάμε για ουσία, είτε μιλάμε για κάποια συμπεριφορά όπως στην περίπτωση ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια. Το κοινό και έντονο στοιχείο είναι ότι επηρεάζεται η ψυχολογική κατάσταση ενός ανθρώπου αλλά και πάρα πολύ βασικοί τομείς της ζωής του, η επαγγελματική, οικογενειακή και κοινωνική του ζωή αλλά και η σωματική του κατάσταση» αναφέρει στο tvxs, η κ. Καραμέτσου. Ωστόσο, διευκρινίζει πως η εξάρτηση από το αλκοόλ δημιουργεί περισσότερα σωματικά και οργανικά προβλήματα, ενώ η εξάρτηση από το αλκοόλ δημιουργεί συνήθως εξαιρετικά υψηλό άγχος.
Από την αρχή του προγράμματος απεξάρτησης από το αλκοόλ, το 2003, έως σήμερα, 613 άτομα έχουν αποταθεί στο ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ. Από αυτά 244 παρέμειναν στο πρόγραμμα. Το 27% ολοκλήρωσε το πρόγραμμα ενώ το 17% συνεχίζει. Το πρόγραμμα για τους εξαρτημένους από τα τυχερά παιχνίδια ξεκίνησε ένα χρόνο αργότερα. Στο ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ αποτάθηκαν 356 άτομα. Από αυτά τα 175 παρέμειναν στο πρόγραμμα με το 21% να το ολοκληρώνει και το 32% να το συνεχίζει.
Πολλές φορές άνθρωποι που ζητούν βοήθεια από το ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ είναι άνθρωποι που έχουν ήδη εξαρτηθεί και απεξαρτηθεί από ουσίες πριν καταλήξουν στο αλκοόλ ή το τζόγο.
Όσο γι’ αυτούς που δεν συνέχισαν το πρόγραμμα, «είναι αναμενόμενο ένα ποσοστό να διακόψει. Σε όλα τα προγράμματα απεξάρτησης συμβαίνει αυτό. Πολλοί άνθρωποι διακόπτουν γιατί δεν είναι έτοιμοι, δεν είναι αποφασισμένοι να αλλάξουν τη ζωή τους» επισημαίνει η κ. Καραμέτσου, ωστόσο, τονίζει ότι το γεγονός και μόνο ότι κάνουν κάποιες συναντήσεις λειτουργεί θετικά. «Στο μέλλον θα μπορέσουν πιο εύκολα να ζητήσουν ξανά βοήθεια. Είναι πολύ δύσκολο να πάρει κάποιος αυτή την απόφαση γιατί συνήθως υπάρχει μεγάλη εσωτερική άρνηση και αντίσταση».
Το πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ
Αυτή τη στιγμή στο ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ υπάρχει ένα πρόγραμμα για όσους θέλουν να απεξαρτηθούν από το αλκοόλ και το τζόγο. Την ίδια ώρα οι ανάγκες είναι αρκετά αυξημένες. Ωστόσο, σύμφωνα με την κ. Καραμέτσου, ο καθένας μπορεί να αποταθεί στο ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ, ξεκινώντας με ένα απλό τηλεφώνημα. Μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα το κέντρο προσπαθεί να ανταποκριθεί. Οι υπηρεσίες είναι δωρεάν ενώ το πρόγραμμα είναι εξωτερικής βάσης, ώστε, κανείς να μην αποσπάται από το οικογενειακό και το επαγγελματικό του περιβάλλον. «Το πρόγραμμα παρέχει εξατομικευμένη θεραπεία ανάλογα με τις ανάγκες που έχει ο κάθε άνθρωπος χωριστά αλλά σε εξωτερική βάση ώστε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα χωρίς να απομακρυνθεί από τη ζωή του».
Στόχος του προγράμματος είναι η σταδιακή μείωση της εμμονικής ενασχόλησης με απώτερο στόχο την αποχή. Το άτομο αλλά και η οικογένειά του υποστηρίζονται μέσα από ατομικές και ομαδικές συναντήσεις.
«Η συμβολή της οικογένειας είναι πολύ σημαντική γι’ αυτό κι υπάρχουν υπηρεσίες για οικογενειακή υποστήριξη, ακόμη κι όταν το ίδιο το άτομο δεν έχει αναγνωρίσει το πρόβλημα και δεν έχει ακόμη προσεγγίσει τις θεραπευτικές υπηρεσίες. Παράλληλα αντιμετωπίζονται τα προβλήματα ψυχικής και σωματικής υγείας, οι τυχόν παραβατικές συμπεριφορές και φυσικά η πολύ σημαντική παράμετρος της υποτροπής, η οποία αντιμετωπίζεται μέσα στην ίδια τη θεραπευτική διαδικασία» υπογραμμίζει η κ. Καραμέτσου και ξεκαθαρίζει «η εξάρτηση είναι κάτι που εξελίσσεται μέσα στη ζωή ενός ανθρώπου. Έτσι, ανά πάσα στιγμή, αν κάποιος θελήσει να ξαναζητήσει βοήθεια, μπορεί να έρθει είτε για ατομική, είτε για ομαδική συνάντηση, είτε να αποταθεί στην ομάδα αυτοβοήθειας και αλληλοβοήθειας».
